Bu tez çalışmasında İslam’ı ele almada Hikmet Kıvılcımlı’nın kullandığı yöntem ortaya konularak, İslam’ın incelenmesinde kullanılan yöntemlere katkı sağlamak amaçlanmıştır. Hikmet Kıvılcımlı, İslam’ı sistematik olarak maddeci bir şekilde ele alan ilk ve tek Türkiyeli sosyalisttir. Kıvılcımlı İslam’ı, üretimin gerçekleşmesi ve dolayısıyla toplumsal gerçekliğin oluşması sırasında etken olan tarihsel ve maddi koşullarla birlikte izah etmeye çalışmıştır. Kıvılcımlı İslam’ı bu koşullar içerisindeki toplumsal yapının öğelerinin karşılıklı olarak mücadeleleriyle birlikte birbirleriyle kurdukları ilişkisellik üzerinden açıklayarak, Marksizm’den kopmadan Ortodoks Marksist gelenekte bulunmayan yöntemleri ortaya koyarak Marksizm’i geliştirmeye hedeflemiştir.
