ARAŞTIRMA VE TEZLER Kategori
İHTİYAT KUVVET; MİLLİYET, ŞARK (DOĞU) [KÜRT MESELESİ] (1) – YOL serisinin 8 kitabı İhtiyat Kuvvet… Kısa, tanınmış adıyla Kürt meselesi. Gerek konunun öneminden, gerekse Kürtlerin mücadelesinin son yıllarda çok gelişmiş olmasından dolayı bu kitap serinin en bilinen kitabı oldu. Önemi ve doğru çözümlerinden dolayı çok öne çıkarken, serideki diğer çok önemli kitabı da gölgede bıraktı adeta.Gerek kitabın misyonundan, gerekse konunun derinliğinden dolayı bu kitabı da “Edebiyat-ı Cedide…” gibi 2 veya 3 bölümde tanıtacağız.Kitap, 1978 yılında yayınlanmaya başlayan YOL kitaplarının ilk yayınlananlarından. Yayınlandığı zaman iki türlü etki yaptı. İlk etki bizDevamını oku
LEGALİTEYİ İSTİSMAR (KULLANMA) Kıvılcımlı’nın “Parti merkez komitesine yazdığım ve tartışılması umuduyla verdiğim, her biri ayrı kitaplar halinde…” dediği YOL serisinin son kitabına geldik.Legaliteyi İstismar (Kullanma) kitabı, o günlerde yoğun gizlilik şartlarında yaşayan, 1920’deki kuruluşunun ardından önce Karadeniz katliamını (M. Suphi ve arkadaşlarının katli) daha sonra da 2 yılda bir tevkifata uğrayan Türkiye Komünist Partisine legalitenin nasıl kullanılabileceğine dair öneri ve taktiklerin sıralandığı bir kitaptır.TKP Bakü kuruluşunu takiben kurucularının Karadeniz’de boğulmalarıyla bir kesinti yaşamış. 1925 Akaretler kongresiyle toparlandıktan sonra da yine 1925’te İstiklal mahkemelerinde yargılanmış, 1927’de likidatörlerin marifetiyle, 1929’da da İzmirDevamını oku
“YOL” SERİSİNE GENEL BİR BAKIŞ – “YOL” serisi diye bilinen kitaplar dizisi toplam 9 kitaptan oluşuyor. Kıvılcımlı’nın Elazığ cezaevindeyken yazdığı bu kitaplar aslında o zamanki merkez komiteye sunulan raporlar dizisi. Kendisinin deyimiyle aktarırsak: “1930 yılına dek Türkiye’de geçirdiğim ilk 10 yıllık Marksist-Leninist pratik ve teori savaşına dayanarak, 40 yıl önce ‘YOL’ adı altında bir seri yerli orijinal araştırmalar yazmıştım. Burada, her biri ayrı kitaplar halinde, İdeoloji, Sosyal Gelişim, Parti Tarihi, Strateji Planında, Burjuvazi, Proletarya, Köylü ve Milliyet ve Taktik problemleri ayrıntı ve eleştirileriyle ele alınıyordu.” (Günlük Anılar, s. 252)Bu eserlerDevamını oku
TÜRKİYE İŞÇİ SINIFININ SOSYAL VARLIĞI – 1935 yılında kurulmuş olan Marksizm Bibliyoteği Yayınevi’nin ikinci (Yayın sırasında çevirilerle birlikte 7 nolu eser) telif eser Türkiye İşçi Sınıfının Sosyal Varlığı isimli 63 sayfalık kitaptır. Bu küçük kitap Kıvılcımlı’nın eserleri arasında çok özel bir yer tutar. Çok yakın zamanlarda bile işçi sınıfının varlığı, öncülüğü vs. tartışılırken, daha 1935’lerde yani 80 yıl önce, bu kitapçıkla işçi sınıfının varlığı ve öncülüğü tereddütsüzce ispatlanır.Kitabın en son paragrafında şunları söylüyor Kıvılcımlı:“Bizce genellikle sınıfın ve özellikle işçi sınıfının ne demek olduğu açık ve reeldir (Marksizm Bibliyoteği’nin NO=1 olarakDevamını oku
DEMOKRASİ: TÜRKİYE EKONOMİ VE POLİTİKASI HAKKINDA (ANTİEMPERYALİZM+ANTİFEODALİZM)(ENDÜSTRİ, TOPRAK, SULH) 1937 yılında Emekçi Kütüphanesi Yayınları’ndan ilk baskısı çıkan bu kitap, daha sonra 1975 yılında Tarih Devrim Yayınları’nca yayınlanan “Emperyalizm Geberen Kapitalizm” kitabının içinde ve daha sonra Bibliotek Yayınlarınca yine Emperyalizm kitabına ek olarak iki kez yayınlandı. En son baskısı da tarafımızdan 2011 Mart ayında yapıldı. Kıvılcımlı kitabın niçin ve nasıl yazıldığını 1937 yılında ilk yayınlanışında yazdığı önsözde şöyle belirtir:“ÖNSÖZ“Cumhurbaşkanlığı Bürosu’nun gazetelerde çıkan genelgesini okudum. Ondan, ciddi memleket meselelerinin açık ve kollektif tartışılması devrine girdiğimiz anlamını çıkardım. Memnun oldum.“Doğrusu da, aldanmak başkalarının işineDevamını oku
EMPERYALİZM GEBEREN KAPİTALİZM – “Ve Lenin’in öğütlediği gibi: Kendi ülkesinin tarihini, ekonomi politikasını ve sınıf ilişkilerini, özge orijinallikleri içinde araştırıyor…” (Brejnev’e Mektup’tan. Günlük Anılar, s.369)Kıvılcımlı, 1. Kategori kişilik dediği gerçek devrimciliği tanımlarken, yukardaki özellikleri anıyor. Ve yaşamı boyunca da bu ilkeleri uygulamaktan gerim durmuyor. Herhangi bir kompleks duymadan, softa Marksistler gibi, “Marks-Engels-Lenin ustalar her şeyi yazmışlardır, onların yazmadığı şeyleri araştırmak kimin haddine” demeden, büyük bir devrimci özgüvenle “Marksizm ustaları gerek veri noksanlığından, gerekse zamansızlıktan değinemedikleri konular vardır. Ayrıca onlar, kapitalizmin peçesini kaldırma işini o kadar mükemmel başarmışlardır ki, diğer konular,Devamını oku
İnkılapçı Münevver (Devrimci Aydın) Nedir? – Ünlü Fransız Komünisti, aydın yazar Henri Barbusse 22 Ağustos 1935’te Moskova’da ölür. Barbusse’ün ölümü bütün dünyada olduğu gibi Türkiye’de de yankı yaptı.Kıvılcımlı, hem Barbusse’ün ölümü hem de Türkiye’deki yankıları üzerine, o zamanki yayınevi olan Marksizm Bibliyoteği’nden “İnkılapçı Münevver Nedir?” başlıklı broşürü 1935’te yayınlar.Henri Barbusse’ün kişiliğinde devrimci bir aydının nasıl olması gerektiğini anlatması bakımından son derece önemli bir metindir.Barbusse’ün ölümü üzerine Türkiye’de yapılan değerlendirmeleri özetleyerek başlar yazmaya Kıvılcımlı. Barbusse (Barbüs) ve Entellektüellerimiz başlığında şunları yazar:“Ne Barbüs’ün ‘Ateş’ini okumayan bir işçinin… kafası… yarımdır” [Nazım Hikmet], ne,Devamını oku
Marksist Edebiyat Eleştirisi ve Kıvılcımlı EDEBİYAT-I CEDİDE’NİN OTOPSİSİ (1. Bölüm) – 1935-36 yıllarında Kıvılcımlı ve Fatma Nudiye Yalçı tarafından kurulan iki yayınevi (Marksizm Bibliyoteği ve Emekçi Kütüphanesi) tarafından yayınlanan 8 çeviri kitabının tanıtımını geçen sayıda yapmıştık. Bu sayıda Marksizm Bibliyoteği yayınevinden çıkan ilk telif eser olan Edebiyat-ı Cedide’nin Otopsisi kitabını tanıtmaya çalışacağız. Bu tanıtımda 17-18 Mayıs 2008 tarihinde Sanat Cephesi ve Sorun Yayınları tarafından düzenlenen, Kültür-Sanat Konferansına sunmuş olduğumuz bir tebliğden yararlanacağız. Tebliğ gazetemizde yayınlanan yazılara oranla biraz uzun olduğundan 3 bölüm halinde yayınlayacağız. Edebiyat-ı Cedide’nin Otopsisi, Kıvılcımlı’nın cezaevinde iken yazdığı birDevamını oku
MARKSİZM KALPAZANLARI KİMLERDİR? – Marksizm Bibliyoteği Yayınevinin 9. Kitabı Marksizm Kalpazanları Kimlerdir? eseridir. Bu eser Kıvıcımlı’nın polemikçi uslubunun da iyi bir örneğidir.Kitapta genel olarak sahte (kalp) Marksistler, özel olarak da o zaman Marksist çevrelerde bulunan, Marksist eserlerin çevirisiyle ünlenmeye çalışan Kerim Sadi’nin eleştirisi yapılmaktadır. Ayrıca bir paragraflık bir eleştiri de Nazım Hikmet’e yöneltilir. Kıvılcımlı’nın, Günlük Anılar’daki bu kitapla ilgili değinmesine bakalım:“Bir de Marksizm Kalpazanları Kimlerdir? kitabımda geçen bir cümlelik satır üzerine Nazım köpürmüştü. Orada Nazım’ın burjuva sosyetesindeki durumuna iki sözcükle dokunuluyordu. Aslına bakılabilir.Kitapta sırf Kerim Sadi eleştiriliyordu. Parti’den, Şevket SüreyyaDevamını oku
MARX-ENGELS, HAYATLARI – İlk olarak 1935 yılındaki Marksizm Bibliyoteği Yayınevi tarafından yayınlanmış Marx-Engels, Hayatları. Daha sonra yine Kıvılcımlı tarafından 1970 yılında ikinci baskısı yapılmış. 1978’de Çağrı yayıncılık tarafından da basılan eser, en son Sosyal İnsan Yayınları tarafından broşür boyutunda yeniden basıldı.1970 yılında yapılan ikinci baskı için yazdığı önsözde, öncelikle o zamanki iktidarın legal neşriyat ve faaliyet için çıkardığı zorlukları uzunca anlattıktan sonra şunları diyor Kıvılcımlı:“Kaç kitabın Sansürle, kaç kitabın Baskınla yok edildiğini biz de unuttuk. Çıkanlar arasında ‘Marx – Engels Hayatları’ adlı özetçiği Nâzım pek istemişti. Çıkmasıyla, satılmaya fazla meydanDevamını oku